(wyboru poziomu zajęć można dokonać przy zapisie)
Zobacz DNA
Niepowtarzalna okazja zobaczenia i zbadania DNA oraz poznania jego tajemnic.
SZKOŁA PODSTAWOWA: Uczestnicy tych zajęć dowiedzą się czy DNA można zobaczyć gołym okiem oraz jak zbudowana jest słynna podwójna helisa i co jest zapisane w genach. Uczestnicy najpierw zbudują przestrzenny model komórki między innymi z balonów i sprawdzą co dzieje się z komórką w czasie eksperymentalnej izolacji DNA, a następnie z prawdziwych owoców (pomarańczy, cytryny, kiwi lub truskawki) wyizolują i zbadają DNA. W trakcie doświadczenia uczestnicy warsztatów wykorzystują techniki stosowane w prawdziwych badaniach naukowych, a jednocześnie mogą się przekonać, że techniki te oraz odczynniki używane w eksperymencie mają wiele wspólnego z tym, co mogą znaleźć we własnej kuchni.
SZKOŁA ŚREDNIA: Celem tego doświadczenia jest poznanie i porównanie metod izolacji DNA tego, co jemy (roślinnego z dostępnych owoców) oraz własnego DNA uczestników zajęć, którzy także własnoręcznie przeprowadzą oba eksperymenty J W trakcie doświadczenia uczestnicy warsztatów wykorzystują techniki powszechnie stosowane w badaniach naukowych. Praktyczna część zajęć uzupełniana jest krótkimi wykładami, które objaśniają istotę stosowanych metod oraz przybliżają wybrane zagadnienia związane z przeprowadzanym ćwiczeniem, takie jak: budowa i funkcja DNA, zmienność genetyczna, jej źródła i znaczenie oraz zastosowanie analizy zmienności genetycznej w kryminalistyce, badaniach naukowych, diagnostyce medycznej i innych dziedzinach.
Prysły zmysły
Na zajęciach uczestnicy zbadają i zaobserwują działanie różnych zmysłów, przyjrzą się reakcjom oraz temu, jak nasze zmysły potrafią nas oszukać. Dowiedzą się, jak według biologów działają zmysły i czego efektem są np. iluzje.
SZKOŁA PODSTAWOWA: Na zajęciach uczestnicy odpowiedzą na pytania: Jakie bodźce docierają do nas z otoczenia? Jakimi zmysłami posługuje się człowiek? Do czego są mu one potrzebne? Czy zwierzęta wykorzystują zmysły w inny sposób? Czy są one rozwinięte w równym stopniu? Czy bodźce mogą docierać również z „wnętrza” naszego organizmu? Czy każdy bodziec jest odbierany? Czy to jak odbieramy otaczający nas świat jest zawsze zgodne z rzeczywistością? Na warsztatach będziemy posługiwać się zarówno metodami i narzędziami stosowanymi przez naukowców i lekarzy, jak również elementami dramy.
SZKOŁA ŚREDNIA: Głównym celem zajęć jest zwrócenie uwagi na złożone procesy, które umożliwiają ciągłą interakcję organizmów z otoczeniem, a które zachodzą często „poza naszą świadomością”. Skupiają się one na zmysłach wg tradycyjnego podziału spotykanego w szkołach – wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku, ale także poruszają temat „nowych” zmysłów, jak nocycepcji, propriocepcji, czy równowagi. Na zajęciach uczestnicy zbadają i zaobserwują działanie różnych zmysłów, przyjrzą się reakcjom oraz temu, jak nasze zmysły potrafią nas oszukać. Dowiedzą się, jak według biologów działają zmysły i czego efektem są np. iluzje. Uczestnicy w czasie warsztatów będą mieli okazję poznać prawdziwe metody i narzędzia stosowane przez naukowców i lekarzy.
Eksperyment naukowy, to nie takie trudne!
Zajęcia są nakierowane na samodzielną i twórczą pracę uczestników, dzięki czemu stawiają oni hipotezy badawcze, samodzielnie rozwiązują sytuacje problemowe, by ostatecznie wyciągać wnioski z własnoręcznie otrzymanych rezultatów eksperymentalnych.
Zajęcia mają na celu rozbudzić w uczestnikach chęć eksperymentowania, przybliżyć sposób prawidłowego projektowania eksperymentów oraz udowodnić, że każdy może samodzielnie zaplanować eksperyment. Uczestnicy już na początku zajęć stają przed wyborem. Czy bardziej interesujący jest dla nich świat roślin czy może jednak grzybów? Dokonując tego wyboru determinują, czym na zajęciach będziemy się zajmować – badaniem fotosyntezy u glonów czy oddychaniem u drożdży.
Warsztaty te przeprowadzane są dla grup na poziomie szkoły podstawowej i szkoły średniej w zależności od wyboru. Od poziomu zależy dokładny wybór i szczegółowość omawianych metod eksperymentalnych.
Łowcy mikrobów
Motywem przewodnim warsztatów są bakterie i ich fascynujący świat.
SZKOŁA PODSTAWOWA: W trakcie warsztatów uczestnicy izolują drobnoustroje z różnych środowisk, poznają metody zakładania i prowadzenia ich hodowli. Analizują właściwości środowisk zamieszkiwanych przez bakterie. Prowadzą obserwacje mikroskopowe wybranych bakterii.
Uczestnicy uczą się prostych metod pracy w laboratorium: pobierania prób ze środowiska, wykonywania posiewów mikrobiologicznych, prostej obsługi mikroskopu, analizy pH.
SZKOŁA ŚREDNIA: W trakcie warsztatów dla szkół średnich uczestnicy izolują drobnoustroje z różnych środowisk, poznają metody zakładania i prowadzenia ich hodowli. Izolują, oczyszczają i analizują plazmidowe DNA bakterii na żelu agarozowym.
Uczestnicy uczą się podstawowych metod pracy w laboratorium: pipetowania, posiewów mikrobiologicznych, izolacji DNA i elektroforezy.
Zajrzyj do wnętrza komórki
Celem zajęć jest przedstawienie struktur komórkowych i ich wspólnego działania na rzecz komórki. Uczestnicy zbadają, jak działa komórka i od czego zależy synergia między jej poszczególnymi organellami.
SZKOŁA PODSTAWOWA: Zajęcia skupiają się na komórce eukariotycznej roślinnej ze szczególnym uwzględnieniem: błony komórkowej, mitochondrium oraz chloroplastów.
Uczestnicy uczą się prostych metod pracy w laboratorium: obserwacji i analizy komórek i tkanek, odpowiedniego doboru kontroli do eksperymentów naukowych.
SZKOŁA ŚREDNIA: Zajęcia skupiają się na komórce eukariotycznej zwierzęcej ze szczególnym uwzględnieniem dwóch organelli: błony komórkowej i mitochondrium.
Uczestnicy uczą się podstawowych metod pracy w laboratorium: pipetowania, obserwacji mikroskopowych w różnych etapach podziału komórki, analizy przyżyciowej komórek, zaprojektowania doświadczenia naukowego zgodnie z metodą naukową z zachowaniem odpowiednich kontroli.
NOWOŚĆ: Nie z tej Ziemi (astrobiologia)
To zajęcia mające na celu ćwiczenie pracy w zespołach, kooperacji między zespołami oraz zapoznanie się z realiami pracy naukowej astrobiologów.
Zajęcia są przewidziane przede wszystkim dla grup licealnych, jednak istnieje możliwość modyfikacji dla grup młodszych.
Całość narracji zajęć opiera na uczestnictwie projekcie naukowym mającym na celu zbadanie próbek pobranych na innych planetach. W trakcie zajęć uczestnicy analizują próbki przywiezione z powierzchni planety (symulanty regolitu księżycowego/marsjańskiego) pod kątem obecności życia lub jego śladów. Uczestnicy dostaną listę eksperymentów, które pozwolą np. na wykrycie wody, obecności obcych form życia (drożdży) itp.
Autorzy: Jakub Janiec, Mikołaj Kuska, Małgorzata Malczewska, BioCEN