(Don’t) Look Up! – link do videopodcastu Boicie się trochę? Pająków, węży, końca świata? Eksperci mówią, że najlepszym sposobem na strach jest go oswoić. A my Wam w tym pomożemy w czasie dwóch Podwieczorków z Naukowcem, a właściwie naukowczyniami. Dr …

Aż strach się bać! – link do videopodcastu Boicie się trochę? Pająków, węży, końca świata? Eksperci mówią, że najlepszym sposobem na strach jest go oswoić. A my Wam w tym pomożemy w czasie dwóch Podwieczorków z Naukowcem, a właściwie naukowczyniami. …

W ostatnich tygodniach rozbudził się w nas zimnowojenny lęk związany z bronią masowego rażenia i awariami reaktorów atomowych. Promieniowanie towarzyszy nam przez cały czas, ale jego podniesione poziomy mogą być groźne dla zdrowia. Wraz z koszmarami przeszłości, na wierzch wypłynęły …

Ostatnie lata okazały się trudne dla wszystkich. Bezustanne lockdowny, co raz nowe, ciągle zmieniające się informacje naukowe, chaos organizacyjny w każdej dziedzinie życia. Z konieczności, każdy musiał zaznajomić się chociaż powierzchownie z pracą naukowców. Z jednej strony informacje o śmiertelnym …

O szczepieniach wiele się mówi, ale zadajmy sobie pytanie: czy naprawdę rozumiemy, jak one działają? Wokół nich narosło wiele mitów, a niestety z dnia na dzień dochodzą do naszych uszu kolejne teorie spiskowe. W dzisiejszym odcinku BioCAST Jasiek Malinowski i …

Nowością są zajęcia on-line “Spotkanie z naukowcem”, w czasie których dr Patrycja Dołowy* zaprasza do rozmowy przedstawicielkę lub przedstawiciela świata nauki, związanej z biologią, biochemią, medycyną i naukami pokrewnymi. Klasa ma możliwość dowiedzenia się, czym zajmuje się badacz/ka i zadawania gościowi pytań. Zajęcia …

Prawie jedna czwarta Polaków umiera z powodu nowotworów złośliwych. To fakt. Niemal z każdej strony docierają do nas informacje, jak się zabezpieczać przed chorobami nowotworowymi. To nie stoi jednak na przeszkodzie do szerzenia się szkodliwych paranaukowych mitów dotyczących pseudomedycyny, negujących …

Trzeci sezon podcastu popularnonaukowego BioCAST to debaty Jaśka Malinowskiego i Mikołaja Cupa na temat przyczyn powstawania i efektów, które niosą za sobą różne pseudonaukowe mity. W każdym odcinku tej serii wezmą na warsztat inny rozpowszechniony mit, rozbiorą go na czynniki …

Przez lata badacze natykali się na dziwne białka, które zachowywały się zupełnie inaczej niż nakazywały dotąd odkryte reguły. W końcu odkryto białka pozostające w stanie kłębka statystycznego w warunkach fizjologicznych, a np. pod wpływem wysokiej temperatury, normalnie białka denaturującej, przyjmowały …

Białka mogą różne niesamowite kształty, a w dodatku kształt ma znaczenie. To od kształtu zależy funkcja białka. W najnowszym materiale w ramach Laboratorium BioCEN on-line Mikołaj Kuska pisze o fascynującym białku zielonej fluorescencji (GFP), które posiada niezwykłą właściwość – może …

Niektóre schorzenia, które w dzisiejszych czasach mogą nam towarzyszyć wiele dekad i stanowić jedynie niewielką niedogodność w codziennych sytuacjach, były w niedawnej przeszłości nieuleczalne i śmiertelne. W dzisiejszym odcinku wypływamy w podróż na wyspy Langerhansa, które – chociaż niewidoczne dla …

Lata 1960 – 1980 były w medycynie okresem obiecującym ostateczny koniec chorób zakaźnych. Powstawało wiele nowych szczepionek, antybiotyków i innych leków, dzięki którym choroby zakaźne jedna po drugiej przestawały być zabójcze. Lekarze i naukowcy uważali, że ostateczne obalenie władzy mikrobów …

W nauce często jest tak, że najbardziej oczywiste fakty, które wszyscy znają i rozumieją, były przez wieki spowite mrokiem niewiedzy. Dzisiejsza historia dotyczy jednego z renesansowych przyrodników, Williama Harveya, który jako jeden z pierwszych podjął trud eksperymentalnego zweryfikowania poglądów starożytnych …

Przez pierwsze dekady współczesnej astronomii uważano, że skład wszystkich ciał niebieskich jest zbliżony do Ziemi. Badania nad promieniowaniem ciała doskonale czarnego pokazały, że ziemskie skały podgrzane do odpowiedniej temperatury będą produkować światło podobne do słonecznego. Dopiero na początku XX-go wieku …

Rozwój chemii analitycznej w XIX wieku otworzył przed lekarzami nowe możliwości badania organizmów ich pacjentów. Wielu wybitnych innowatorów nauczyło się za pomocą wymyślnych i często skomplikowanych technicznie metod oznaczać skład ludzkiej surowicy i na jego podstawie wcześnie diagnozować rozmaite choroby, …

W dzisiejszym odcinku BioCASTu rozmawiamy z doktorem Krzysztofem Drabikowskim o tym, jak zmieniło się społeczeństwo dzięki rozwojowi bakteriologii i jak zmieni się, jeśli jej osiągnięcia zostaną zaniedbane.

W dzisiejszym odcinku pojawi się gość specjalny – dr Krzysztof Drabikowski z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk, z którym porozmawiamy o niezwykłych zastępach Podziemnych Potworów. Tym razem to my zadawaliśmy pytania, a odpowiadał na nie nasz gość! Nie …

Dziś rozmawiamy o okolicznościach powstania immunologii – dziedziny badającej reakcje odpornościowe, oraz jej ojcu Ilii Miecznikowie, którego badania nad sposobem odżywiania się koralowców i rozgwiazd doprowadziły do otrzymania Nagrody Nobla z fizjologii lub medycyny w 1908 roku.

Odcinek specjalny, w którym rozmawiamy z Jankiem Maurycym Święcickim i Pauliną Czyż – członkami zespołu BioCEN, którzy opowiadają o swoim najnowszym projekcie – pierwszym w Polsce karciano – naukowym escape roomie “Wejdź w Re-Akcję!”

Po ostatnim filmie grozy (Żarłoczna ciecz) tym razem Ola Owczarek i Magda Chustecka zapraszają Was do naukowej komedii, natomiast sam przebieg doświadczenia pokazywanego w Laboratorium BioCEN on-line jest jak najbardziej na serio. Pokażemy Wam jak z łyżeczki płynu do mycia …

W pierwszym odcinku drugiego sezonu BioCASTU podróżujemy do Paryża, w którym 7 kwietnia 1864 pewien sławny chemik postanowił obalić jeden z podstawowych mitów tamtych czasów, funkcjonujący od dwóch tysięcy lat.

To druga część finałowego odcinka pierwszego sezonu BioCASTu. W przeciągu ostatnich 500 milionów lat na Ziemi wyłonił się jeden dominujący typ zwierząt – strunowce. W ostatnim, dwuczęściowym odcinku pierwszego sezonu rozmawiamy o ich dziejach i głównych przemianach, które ostatecznie przekształciły …

W przeciągu ostatnich 500 milionów lat na Ziemi wyłonił się jeden dominujący typ zwierząt – strunowce. W ostatnim, dwuczęściowym odcinku pierwszego sezonu rozmawiamy o ich dziejach i głównych przemianach, które ostatecznie przekształciły te – początkowo prymitywne – zwierzęta w ssaki …

Aleksandra Owczarek – mistrzyni naukowego horroru przedstawia film pt.: „Żarłoczna ciecz”. Choć może brzmieć groźnie, doświadczenie przedstawione na filmie, pomoże Wam zrozumieć, o co chodzi z szeregiem aktywności metali. Dzięki szeregowi aktywności metali wiemy np. czy dany metal będzie reagował w …

Bardzo krótko po tym, kiedy pierwsze zwierzęta zaczęły polować na mniejsze stworzenia, doszło do ogromnego i niezwykle szybkiego wzrostu ich różnorodności. Zjawisko to miało miejsce 500 mln lat temu i stanowiło granicę między eonem “bez zwierząt” – Proterozoikiem i trwającym …

Gdy 2 mld lat temu powstały eukarionty, bardzo szybko zaczęły specjalizować się w zajmowaniu różnych przestrzeni w środowisku. Jedne były drapieżne, inne czerpały życiodajną energię z ciepłych promieni Słońca. Po upływie kolejnego miliarda lat, na naszym niebieskim globie, obok jednokomórkowych, …

Powstanie komórki eukariotycznej jest uznawane za jeden z największym kroków ewolucyjnych w historii życia na Ziemi. Mogliście usłyszeć historię tego niezwykłego kroku w 6. odcinku naszego BioCASTu (https://bioedukacja.edu.pl/laboratorium-on-line/biocast-6-pierwszy-romans-w-wielkim-oceanie/). Poniższy artykuł opowiada o świeżych jak gorące bułeczki odkryciach dotyczących teorii endosymbiozy. W ciągu …

W dzisiejszym odcinku po raz kolejny wracamy myślami do wczesnego proterozoliku, czyli cofamy się o około 2 miliardy lat. Rozmawiamy o historii niezwykłej, romantycznej przygody dwóch prymitywnych komórek oraz o wielkim wyzwaniu Życia, polegającym na bezustannym wzroście złożoności biologicznej.   …

Czy ten nóż sam krwawi? W kolejnym wakacyjnym odcinku Laboratorium BioCEN online mamy dla Was coś rodem z horroru lub raczej planu filmu grozy. A jak to się dzieje? Głów­nym skład­ni­kiem stali jest żelazo. Żelazo rea­guje z roz­cieńczo­nym kwa­sem sol­nym HCl w obec­no­ści nad­tlenku wodoru …

Tym razem nadszedł czas na opowieść o… przypadkowej przyjaźni na miliardy lat! To nie streszczenie pierwszych 80 sezonów brazylijskiej telenoweli z dzieciństwa, a historia tego, jak dwa i pół miliarda lat temu, po wielkiej katastrofie tlenowej, odrodziło się na kuli …

Czy prąd płynie tylko z gniazdka i baterii? Dziś zobaczycie, jak zaprzęgając do pracy naturalne procesy chemiczne, “zmusić” ogórki do zasilenia żarówek.

Czy błękitna planeta naprawdę jest błękitna? Czy zawsze taka była? Dziś Janek Malinowski i Mikołaj Cup porozmawiają o równowadze tlenowej naszej atmosfery. Jak kształtowała się na przestrzeni miliardów lat i jakie niosło to ze sobą skutki.    

Czy można zmierzyć prędkość światła mikrofalówką? Mechanika kwantowa, czyli świat atomów, cząstek i wszystkiego, co małe, wydaje się bardzo nieuchwytny. W tym doświadczeniu pokazujemy Wam, że świat fotonów jest na wyciągnięcie ręki! Mikrofalówka to bardzo proste urządzenie. Efekt jego działania …

Czym jest immunostymulacja? Które metody na zwiększanie odporności mogą być skuteczne, a które to tylko doskonale zakorzenione w naszej świadomości mity? W materiałach omawiamy różne metody immunostymulacji. Warto pamiętać, że korzyści takiego działania nie zawsze są pożądane, w ostatnim czasie …

  W tym doświadczeniu będziecie mogli zaobserwować zjawisko osmozy.Potrzebne będą:  siarczan(VI) miedzi(II) CuSO4,  heksacyjanożelazian(II) potasu K4[Fe(CN)6]·3H2O, woda, wykałaczka, klej, próbówka Osmoza [gr. ōsmós ‘ciśnienie’], samorzutne przenikanie rozpuszczalnika z roztworu o mniejszym stężeniu składnika do roztworu o stężeniu większym (lub z czystego rozpuszczalnika …

  Jednym z układów zachowującym ścisłe powiązania z zegarem biologicznym jest układ odpornościowy (immunologiczny). Jego podstawową funkcją jest skuteczne wykrywanie, identyfikacja oraz likwidacja czynników chorobotwórczych atakujących organizm, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy. Procesy te są bardzo skomplikowane i angażują …

  Wszystko na świecie ma swój określony porządek, po dniu następuje noc, a po zimie wiosna. Wszystko zmienia się w określonym czasie, zaczynając od zmian liczonych w milisekundach, przez zmiany dobowe, sezonowe, aż po roczne. Większość tych zmian organizmy wykształciły …

Podstawą poprawnego funkcjonowania komórki jest szybki oraz sprawny transport związków pomiędzy jej częściami. Możemy to porównać do funkcjonowania miasta. Białka oraz inne związki muszą być sprawnie transportowane do poszczególnych części komórki, a także na zewnątrz niej tak, by ta mogła …

  Tradycyjny podział na biologię, chemię i fizykę w nauce zaczyna dziś tracić rację bytu. Właściwszym podejściem wydaje się interdyscyplinarne traktowanie problemów. O wyzwaniach, metodach i poszukiwaniu biofizycznego Graala rozmawiają Mikołaj Cup i Mikołaj Kuska.  

  Mitochondria są często nazywane elektrowniami komórki. Przekształcają energię, którą pobieramy z pożywienia, w energię, którą komórka może wykorzystać. Chociaż to uznaje się za ich podstawową funkcję, mitochondria to o wiele więcej niż tylko organella do produkcji energii.   ©Aleksandra …

  Annę Berthę, żonę Wilhelma, niemieckiego fizyka, przeraził widok na fotografii. Patrzyła na kompletny szkielet swojej dłoni, choć zarówno dłoń, jak i ona sama miały się całkiem nieźle. Był 22 grudnia 1895 roku, a państwo Anna Bertha i Wilhelm Röntgenowie …

  Test biuretowy polega na dodaniu do analizowanej mieszaniny roztworu silnej zasady NaOH  oraz siarczanu miedzi. Jeżeli w roztworze obecne są związki zawierające wiązania peptydowe, to roztwór zmienia barwę z niebieskiej na fioletową. Reakcja ta została opisana po raz pierwszy w roku 1833 …

  Układ odpornościowy człowieka jest bardzo złożony i ma wiele funkcji. Słyszeliście pewnie o makrofagach, limfocytach, komórkach NK (Natural Killers). W tym materiale chcemy uporządkować Wam wiedzę na temat, jak przebiega odpowiedź komórkowa na wtargnięcie wirusa, czyli ograniczymy się do odporności …

W Dniu Dziecka – święcie nie tylko najmłodszych, ale wszystkich dzieci – małych, dużych i tych zupełnie dorosłych, mamy dla Was doświadczenie, które może skojarzyć Wam się z popularną bubble tea. A jeśli tak jak 3/4 ludzkości macie problemy z …

  Czym jest dziedziczność pozagenowa – taka, której nie towarzyszą zmiany w sekwencji DNA? Co z niej wynika? Jakie cechy mogą być dziedziczone tą drogą? I czy to oznacza, że Jean Baptiste de Lamarck miał jednak trochę racji?   © Aleksandra Maciejczuk, …

  Krety Lamarcka, żółwie Darwina i motyle Wallace’a, czyli o ewolucji myśli ewolucyjnej. Podróżując po Archipelagu Malajskim i Wyspach Galapagos, Janek Malinowski i Mikołaj Cup opowiadają o historii teorii ewolucji.     Karykatura z 1871 roku, która przedstawia Karola Darwina …

  Czym jest epidemiologia, na czym polega praca epidemiologów i jak zdobywają oni dane i wyliczają skuteczność danej metody.   © Marcin Kleibert, BioCentrum Edukacji Naukowej  

Lubicie, kiedy warzywa w trakcie gotowania zmieniają barwę na brązową? Zbadamy kilka sposobów, które pozwolą zapobiec zmianie wyglądu i jednocześnie umożliwią zachowanie wartości odżywczych gotowanych warzyw.   © Aleksandra Owczarek, BioCentrum Edukacji Naukowej     Materiały, na podstawie których zostało …

W dzisiejszych materiałach opisujemy i porządkujemy informacje o jednym z najbardziej fascynujących procesów w biologii. © Aleksandra Owczarek, BioCentrum Edukacji Naukowej  

Ciąg dalszy reakcji redox i ściągawka z cyklu Krebsa. Mamy dla Was kolejne doświadczenie, które pozwoli zaprzyjaźnić się z reakcjami utleniania i redukcji, stanowiącymi podstawę oddychania komórkowego w komórkach naszych organizmów. W materiałach znajdziecie ściągawkę w Cyklu Krebsa – zmory …